|
GMINA NIEBYLEC
Gmina Niebylec położona jest w południowej części województwa podkarpackiego, w powiecie strzyżowskim. Administracyjnie podzielona jest na 11 sołectw: Niebylec, Baryczka, Blizianka, Gwoździanka, Gwoźnica Dolna, Gwoźnica Górna, Jawornik, Konieczkowa, Lutcza, Małówka i Połomia, w których zamieszkuje ponad 10 800 mieszkańców. Teren gminy charakteryzuje się wysokimi walorami krajobrazowymi, bogatą szata roślinną. Malowniczy krajobraz, zalesione wzgórza, duże kompleksy leśne, czyste strumyki i potoki oraz specyficzny klimat sprawiają, że jest to doskonałe miejsce wypoczynku. Oprócz bogatej fauny i flory gmina Niebylec obfituje w pamiątki przyrody nieożywionej. Do najcenniejszych należą zabytki sakralne. Najważniejsze zabytki gminy Niebylec to:
- Kościół p.w. Znalezienia Krzyża Świętego w Niebylcu
- Kościół p.w. św. Mikołaja w Połomii
- Drewniany kościół w Lutczy p.w. Wniebowzięcia NMP
- Cerkiew p.w. Zaśnięcia NMP w Bliziance
- Cerkiew p.w. Świętych Kosmy i Damiana w Gwoździance
- Muzeum regionalne im. Juliana Przybosia w Gwoźnicy Górnej
- Zagroda skansenowska Antoniego Błądzińskiego w Gwoźnicy Górnej
- Zespół dworski w Niebylcu
- Kościół parafialny p.w. św. Antoniego Padewskiego w Gwoźnicy Górnej
KOŚCIÓŁ P.W. ZNALEZIENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO W NIEBYLCU
Kościół p.w. Znalezienia Krzyża Świętego w Niebylcu - zbudowany został w latach 1936-1943 wg. projektu Tadeusza Mulickiego z Rzeszowa, pod nadzorem Józefa Urbaniaka ze Strzyżowa. Tynki wewnętrzne zostały wykonane w 1950 roku, natomiast pierwsze malowanie polichromią było wykonane przypuszczalnie w 1958 roku. Wewnątrz kościoła znajdują się: tablica wmurowana w podziękowaniu Ks. Murasowi za trud i poświęcenie przy budowie kościoła, gotycki krucyfiks (pochodzący z kościoła konieczkowskiego), zabytkowy XVII-wieczny krucyfiks w głównym ołtarzu wraz z barokowymi figurami Matki Bożej Bolesnej i św. Jana Apostoła oraz obraz Wniebowzięcia NMP (pozostałości po kościele niebyleckim). Nieopodal kościoła znajduje się dobrze zachowana plebania z 1914 roku.
Kościół p.w....
Dzwonnica przy kościele...
Kościół p.w....
Zabytkowa plebania z...
KOŚCIÓŁ P.W. ŚW. MIKOŁAJA W POŁOMII
Kościół p.w. św. Mikołaja w Połomii - wzniesiony w 1577 roku. postawiony na lekkim wzniesieniu. Mury kościoła na zewnątrz opięte szkarpami, a elewacje obłożone kamiennymi okładzinami. W 1624 roku kościół uniknął pożaru i dewastacji przez tatarów. Solidny, murowany, z ciosanego kamienia kościół był jak twierdza. Uzasadnieniem dla tej hipotezy jest fakt zachowania się w kościele cennych zabytków. W roku 1769 pożar niszczy kościół. zostaje on natychmiast odbudowany. Lata późniejsze to ciągłe restaurowanie. W 1898 roku rozebrano kruchtę południową i postawiono na nowo z tego samego kamienia. W latach 1907-1913 wykonano sufity, dano zewnętrzna oładzinę kamienną. Dalsze remonty to rok 1928 i 1952-1957. Wnętrze kościoła jest pełne zabytków wpisanych do rejestrów zabytków kultury narodowej. Na szczególna uwagę zasługuje najcenniejszy zabytek (na Pogórzu Strzyżowskim) malowany, poźnogotycki tryptyk, pędzla dwóch małopolskich artystów, najprawdopodobniej krakowskich z ok. 1500 r. Tryptyk przedstawia sceny z życia świętych oraz Męki Pańskiej. Do 1953 roku tryptyk wprawiony był w ołtarz główny. W 1958 roku powtórnie zestawiony i konserwowany przez artystę konserwatora Mariana Słoneckiego. Inne zabytki kościoła to: kamienne portale pomiędzy prezbiterium a zakrystia z drzwiami z blachy z 1644 r., zaopatrzone w oryginalny zamek, wykonany ponoć przez strzyżowskich kowali, ołtarz główny z pierwszej poł. XVIII wieku z obrazem "Męczeństwo św. Sebastiana", ambona rokokowa z drugiej połowy XVIII wieku, kamienna, gotycka chrzcielnica z końca XV wieku oraz niedostępne krypty pod kościołem.
Kościół p.w. św....
Brama wejściowa do...
Jedno z wejść do...
Zabytkowe wnętrze...
DREWNIANY KOŚCIÓŁ W LUTCZY P.W. WNIEBOWZIĘCIA NMP
Drewniany kościół w Lutczy p.w. Wniebowzięcia NMP - kościół wzniesiony został w drugiej połowie XV wieku. Rozbudowany w pierwszej połowie XVI wieku m.in. dobudowano wówczas zakrystię i prawdopodobnie w pierwszej połowie XVII wieku (budowa wieży, wzmocnienie ścian lisicami). W 1670 roku kościół został częściowo zniszczony pożarem (zapewne spłonęła wówczas wieża i dach świątyni). Kościół odbudowano i odnowiono dopiero po 1722 roku. Z tego okresu pochodzą m.in: strop z fasetą, zaskrzynienia, dach z wieżyczką na sygnaturkę, okna nawy. Świątynię konserwowano w 1743 roku. Od ok. 1970 kościół pozostaje nieużytkowany. Kościół jest orientowany. Prezbiterium i nawa wzniesione w konstrukcji zrębowej, na podmurowaniu kamiennym, krytym gontowym fartuchem. Kruchty konstrukcji słupowej, zakrystia jest murowana i otynkowana, posiada sklepienie kolebkowe. Na belce tęczowej krucyfiks z początku XVII wieku. Wyposażenie kościoła jest głównie późnobarokowe i późniejsze, obejmujące: ołtarz główny z pierwszej poł. XVIII wieku (uzupełniany w XIX wieku), dwa ołtarze boczne przy tęczy z drugiej poł. XIX wieku, wzorowane na wcześniejszych, ambona barokowa z pierwszej poł. XVIII wieku (przekształcona w XIX wieku poprzez wprowadzenie neogotyckich podziałów korpusu)
Schody prowadzące do...
Murowana dzwonnica z...
Kościół p.w....
Kościół p.w....
CERKIEW P.W. ZAŚNIĘCIA NMP W BLIZIANCE
Cerkiew p.w. Zaśnięcia NMP w Bliziance - pochodzi z 1870 roku, została wybudowana przez ludność ruską, nazwaną przez etnografów "Zamieszańcy". od 1945 roku przejęta przez kościół katolicki. remontowana w 1927 roku i w latach '90 XX wieku (wymieniono pokrycie dachowe i szalunki ścian). Cerkiew drewniana o konstrukcji zrębowej, orientowana, salowa, kruchta od frontu nawy. Dach jednokalenicowy, kryty gontem z wieżyczką, zwieńczoną blaszanym hełmem stożkowym z latarnią. Przyziemie cerkwi osłonięte gontowym fartuchem. Polichromia figuralna z XX wieku. W ołtarzu głównym zachowane zostały fragmenty ikonostasu z XVIII wieku. przy cerkwi znajduje się dzwonnica blaszana otwarta.
Cerkiew w Bliziance
Cerkiew w Bliziance
Cerkiew w Bliziance
Cerkiew w Bliziance
CERKIEW P.W. ŚWIĘTYCH KOSMY I DAMINA W GWOŹDZIANCE
Cerkiew p.w. Świętych Kosmy i Damiana w Gwoździance - z I poł. XIX wieku, a być może z II poł. XVIII wieku, została wybudowana przez ludność ruską ("Zamieszańców"), obecnie pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego. remontowana w latach '20 XX wieku, w 1971 roku i latach '90 XX wieku. Cerkiew drewniana o konstrukcji zrębowej, orientowana. Trójdzielna, Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte trójbocznie z boczną zakrystią. Od frontu znajduje się duża kruchta. Dach jednokalenicowy, kryty dachem z wieżyczką, zwieńczoną blaszanym hełmem cebulastym z latarnią. Wewnątrz nowy strop, zasłaniający unikalne dla architektury cerkiewnej zaskrzypienia - element konstrukcyjny dachu, charakterystyczny dla małopolskich kościołów drewnianych, budowanych w stylu późnogotyckim. Ołtarz główny z ikoną MB z Dzieciątkiem. Zachowane ikony z ikonostasu z XIX wieku. Ludowy krucyfiks z XIX wieku, dzwonnica blaszana, otwarta, kryta daszkiem dwuspadowym.
Cerkiew w Gwoździance
Cerkiew w Gwoździance
Cerkiew w Gwoździance
Dzwonnica przy cerkwi w...
MUZEUM REGIONALNE IM. JULIANA PRZYBOSIA W GWOŹNICY GÓRNEJ
Muzeum regionalne im. Juliana Przybosia w Gwoźnicy Górnej - muzeum utworzone w latach '80 w zagrodzie pogórzańskiej składającej się z chałupy z XIX wieku, stodoły, spichlerza oraz stajni będących własnością kmiecej rodziny Błądzińskich, przeniesionej i zestawionej na działce, przekazanej na ten cel przez Urząd Gminy Niebylec. Wystawa poświęcona pamięci poety, pochodzącego z Gwoźnicy Dolnej i pochowanego zgodnie z wolną na miejscowym cmentarzu, urządzona jest we wnętrzu chałupy w oparciu o materiały ikonograficzne oraz kopie rękopisów oraz utworów, pochodzących ze zbiorów Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.
Muzemum regionalne im....
Muzemum regionalne im....
Muzemum regionalne im....
Muzemum regionalne im....
ZAGRODA SKANSENOWSKA ANTONIEGO BŁĄDZIŃSKIEGO W GWOŹNICY GÓRNEJ
Zagroda skansenowska Antoniego Błądzińskiego w Gwoźnicy Górnej - stanowi przykład tradycyjnego budownictwa ludowego grupy etnograficznej Pogórzan.
DWÓR W BARYCZCE
Dwór w Baryczce - dwór wzniesiony na wysokim brzegu rzeki widoczny jest z daleka. Powstał w drugiej połowie XVIII wieku, obecnie jest siedziba szkoły podstawowej. Zmiany, jakim uległ dwór w trakcie remontów i prac adaptacyjnych pozbawiły go większości dawnych elementów. Ze starego obiektu zachował się plan wydłużonego prostokąta, ściany zewnętrzne i mansardowy dach z powiekami. Z dwóch stron otaczają go stare drzewa, będące pozostałościami zniszczonego założenia parkowego. Pomimo przekształceń dwór ten zachował klimat siedziby ziemskiej końca XVIII wieku.
Dwór w Baryczce
Dwór w Baryczce
Dwór w Baryczce
Dwór w Baryczce
SYNAGOGA W NIEBYLCU
Synagoga w Niebylcu - została zbudowana w II poł. XIX wieku. W czasie wojny a także po jej zakończeniu w budynku synagogi znajdował się magazyn zboża i nawozów. Synagoga jest murowanym i orientowanym budynkiem wzniesionym na planie prostokąta. We wschodniej części znajdowała się sala główna, a w zachodniej babiniec nad przedsionkiem. W trakcie prac remontowo-adaptacyjnych sala główna została podzielona stropem. Strop jest odsunięty od ścian z uwagi na zachowane malowidła z 1905 roku i 1937 roku. Polichromia wykonana przez nieznanego autora technika klejową. Malowidła na suficie przedstawiają wizerunki znaków zodiaku. Na środku sufitu, ponad nieistniejącą już bimą, znajduje się Lewiatan - ryba zjadająca swój ogon. Na zachodniej ścianie przedstawione jest wyobrażenie Świątyni Jerozolimskiej. Na ścianie wschodniej wymalowane zostały dwa lwy trzymające kamienie dziesięciorgiem przykazań. Wnękę otacza czerwona korata zwieńczona koroną Tory. Obramowania okien ozdobione są polichromią o motywie roślinnym. Nie zachowało się oryginalne wyposażenie synagogi. W latach '70 budynek poddano konserwacji a od 1977 roku mieści się tutaj Biblioteka Publiczna.
Synagoga w Niebylcu
Synagoga w Niebylcu
Lewiatan - ryba która...
Wyobrażenie Świątyni...
ZESPÓŁ DWORSKI W NIEBYLCU
Zespół dworski w Niebylcu - dwór wzniesiono w XVI wieku przez rodzinę Machowskich. W skład zabudowania dworskiego wchodzi tez spichlerz wybudowany w XIX wieku. Z budowli dworskich zachował się fragmentarycznie renesansowy portyk, ozdobiony herbem właścicieli - Abdankiem. Gruntownej przebudowy w stylu barokowym dokonali w XVII wieku dzierżący go Homerowie, a ostateczny, eklektyczny charakter nadali mu pod koniec XIX wieku Łempiccy. W ciągu wieków zespół dworski przebudowywany, po wojnie zdewastowany i trawający obecnie popada w ruinę, mało przypomina szlachecką siedzibę.
Spichlerz zespołu...
Dworek w Niebylcu
Dworek w Niebylcu
Dworek w Niebylcu
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY P.W. ŚW. ANTONIEGO PADEWSKIEGO W GWOŹNICY GÓRNEJ
Kościół parafialny p.w. św. Antoniego Padewskiego w Gwoźnicy Górnej - drewniany kościół parafialny z 1864 roku, jednonawowy. odnowiony na przełomie wieków, rozbudowany w 1923 roku przez dobudowanie kaplicy i w 1930 roku przedłużony.
Kościół w Gwoźnicy...
Kościół w Gwoźnicy...
Wejście na teren...
Grota przy kościele
|
|
|
|